Veranderingen doen zich constant voor. Ze komen vaak voort uit beslissingen op verschillende beleidsniveaus maar ook uit evoluties op het vlak van economie, productontwikkelingen, nieuwe tendenzen, demografische ontwikkelingen of een combinatie van dit alles.
Ze hebben een impact op sectoren, op hun organisaties en op de leidinggevenden en medewerkers.
In de social-profitsectoren was dat de laatste jaren zeker het geval en er komen best nog wat uitdagingen op ons af. Die veranderingen zijn meestal gekoppeld aan de subsector waarvoor je werkt.
Voor de zorg- en welzijnssector valt veel van de verandering samen te vatten onder twee begrippen: de vermaatschappelijking van de zorg, en de ontschotting.
De vraag naar zorg en ondersteuning neemt voortdurend toe. Die vraag komt er door een heleboel andere veranderingen:
Door de vermaatschappelijking van de zorg willen we
een eigen zinvolle plek in de samenleving te laten innemen, hen daarbij waar nodig te ondersteunen en de zorg zoveel mogelijk geïntegreerd in de samenleving te laten verlopen. Dat gebeurt door
Meer weten? Deze publicatie van het Departement Welzijn, Gezondheid en Gezin maakt je wijzer.
De-institutionalisering en vraagsturing hebben vergaande gevolgen op de wijze waarop organisaties en hun werknemers het aanbod naar hun cliënten/patiënten in de toekomst best uitrollen.
De gezinszorg, de thuisverpleging, de ouderenzorg, de ziekenhuizen (door kortere verblijfperiodes) zijn aparte sectoren, maar steeds meer is er sprake van samenwerking of overlap in het aanbod aan patiënten/cliënten.
Denken vanuit de cliënt zet ons zorg- en welzijnslandschap op zijn kop. Er zitten heel wat positieve uitdagingen in, maar het is logisch dat werknemers met argusogen de ontwikkelingen gade slaan, met in het achterhoofd: wat zal het betekenen voor de werkzekerheid en voor de inhoud en omstandigheden van mijn job?
In de meeste social-profitsectoren is er vanuit de overheid een druk op een efficiënter gebruik van de middelen én de invoering of verstrenging van kwaliteitszorg. En ook dat betekent verandering. Kwaliteitssystemen en zorginspecties worden almaar belangrijker. Dat zorgt voor toegenomen administratieve processen. Tegelijk is er een stijgende vraag naar beter gekwalificeerd personeel. Dit uit zich bijvoorbeeld in de sector van de kinderopvang waar tegen 2024 alle kinderbegeleiders over de nodige vereiste kwalificaties zullen moeten beschikken en ook in de gezinszorg waar steeds minder verzorgenden en meer zorgkundigen worden aangetrokken.
Een algemene tendens met belangrijke impact zijn de digitalisering en robotisering. Almaar vaker wordt in de media aangekondigd dat hierdoor veel jobs op korte termijn zullen veranderen of zelfs verdwijnen. Tegelijk blijkt dat beroepen met veel menselijk contact hierdoor het minst bedreigd zijn. Door de digitalisering zal de jobinhoud zeker ook in de social profit veranderen. Denk maar aan tele-monitoring via apps en ‘wearables’in de zorg- als welzijnscontexten. Ook technisch-fysieke ondersteuning door allerlei hulpmiddelen als zorgrobots, alarmsystemen zullen meer en meer een impact hebben de takenpakketten van de werknemers. Door de toegenomen digitalisering, de ontschotting en de vraaggestuurde zorg, wordt gegevensdeling tussen zorgverleners en met patiënten en cliënten steeds belangrijker.
Specifieke veranderingen gelden voor andere social-profitsectoren, zoals de socioculturele sector en de maatwerkbedrijven. In de verschillende deelsecotren van de socioculturele sector werden in de laatste jaren belangrijke decretale wijzigingen getroffen. Die kwamen voor een groot deel als besparingen aan. Heel wat werknemers en leidinggevenden zien hun bewegingsvrijheid veranderen en verminderen.De socioculturele sector is ook de enige social-profitsector die het aantal werknemers de laatste 2 jaar ziet dalen.
Voor maatwerkbedrijven staat de grootste verandering voor de boeg. Een nieuw maatwerkdecreet doet sociale en beschutte werkplaatsen naar elkaar toegroeien. Meer dan vroeger leggen deze organisaties de nadruk op de uitstroom naar de reguliere arbeidsmarkt. De maatwerkbedrijven worden hierdoor enorm uitgedaagd.