balans werk-privé copy

Wat is stress?

Stress is een psychologische en fysiologische reactie van het lichaam op gebeurtenissen, situaties en ervaringen. Die reactie kan verschillen tussen mensen. De manier waarop je met deze elementen omgaat, bepaalt of je effectief stress krijgt. Het hangt af van:

Wat zijn stressoren?

De gebeurtenissen, situaties en ervaringen die potentieel stress kunnen opleveren zijn stressoren. Deze elementen leveren niet noodzakelijk altijd stress op. Er zijn verschillende soorten stressoren:

Interne en externe stressoren:

  • Interne stressoren: eisen die jij jezelf oplegt, zoals bijvoorbeeld perfectionisme.
  • Externe stressoren: afhankelijk van situaties waarin je je bevindt en verwachtingen van anderen. Denk bijvoorbeeld aan een huilende baby of een spannend sollicitatiegesprek.

Acute en chronische stressoren:

  • Acute stressoren: plots en vaak onverwacht daar, zoals de ziekte van een gezinslid.
  • Chronische stressoren: constant aanwezig en voorspelbaarder zoals het constante geroezemoes op een landschapsbureau of verkeersdrukte.

Wat doet stress met het lichaam?

Door acute stressoren komen adrenaline en noradrenaline vrij. Die hormonen zorgen voor extra energie, waardoor je spontaan snel kan reageren: “vechten” of “vluchten”.

Je lichaam reageert hierop:

  • Je ademhaling versnelt
  • Je krijgt een droge mond
  • Je hartslag verhoogt


Op korte termijn is blootstelling aan deze hormonen geen probleem en volgens sommigen zelfs positief.

Niet alle stress is onrustwekkend. Er is niks met een uitdaging als je daarna voldoende ontspanningstijd hebt. Problemen ontstaan als er enkel nog stresspieken zijn zonder herstelperiode.

Blootstelling aan stress op lange termijn wordt schadelijk. De stressreactie verstoort het emotioneel en fysiologisch functioneren. De chronische, langdurig aanwezige, stressoren stimuleren de aanmaak van cortisol. Hierdoor kan de stressweerbaarheidsgrens worden aangetast en dalen. Dan krijg je fysieke stresssymptomen zoals hoofdpijn, maagpijn, vermoeidheid en slapeloosheid. Als de stressweerbaarheidsgrens erg daalt, dan leidt dat tot uitputting en burn-out. In geval van uitputting kan je, door de juiste maatregelen, je stressweerbaarheidsgrens opnieuw laten stijgen. Ze zal helaas wel nooit meer op het oorspronkelijke niveau terug komen. Het is dus erg belangrijk aandacht te besteden aan goed omgaan met stress en uitputting te voorkomen.

Stress leidt tot verschillende symptomen die met elkaar samenhangen:

Fysieke symptomen:

  • Chronische pijn
  • Hyperventileren
  • Een stijve nek en schouders
  • Infecties
  • Vermoeidheid
  • Spijsverteringsproblemen
  • Rugpijn en spierpijn

Emotionele symptomen:

  • Angst
  • Lusteloosheid
  • Prikkelbaarheid
  • Zenuwachtigheid
  • Onzekerheid
  • Irritatie, huilbuien en gevoeligheid
  • Gevoel van eenzaamheid

Mentale symptomen:

  • Verstrooid zijn
  • Vergeetachtigheid
  • Verminderde concentratie
  • Piekeren
  • Dwanggedachten
  • Zwart-wit denken
  • Moeilijk iets nieuw leren

Gedragssymptomen:

  • Minder of slecht slapen
  • Opvliegend gedrag
  • Huilbuien
  • Onderpresteren en fouten maken
  • Agressiever reageren
  • Jezelf verwaarlozen
  • Isolement opzoeken
  • Werkverzuim
  • Gejaagd zijn
  • Meer of minder eten
  • Meer alcohol drinken of roken
  • Knarsetanden, verkrampte kaken
  • Klagen

Hoeveel mensen uit de social profit hebben werkstress?

​Hoeveel mensen uit de social profit hebben werkstress?

Bron van deze cijfers: de werkbaarheidsmonitor.
Specifieke cijfers uit maatwerkbedrijven en de socioculturele sector zijn helaas niet beschikbaar.

Werken aan stress?

Wil je op het werk de stress verlagen? Op deze hele website vind je een heleboel tips. Je kan je inzetten op:

Klik hier voor meer tips om beter om te gaan met stress