balans werk-privé copy

Ziek zijn, verzuim of absenteïsme

Iedereen is wel eens ziek. De één is het al vaker of langer dan de ander.

Verzuim en absenteïsme zijn vaktermen uit het arbeidsrecht en HR waarmee wordt bedoeld dat een werknemer niet op zijn werk verschijnt en daarvoor als reden ‘ziekte’ opgeeft.

Daarmee worden dus medewerkers bedoeld die effectief ziek zijn, en medewerkers die misschien wel onterecht ‘ziekte’ opgeven als reden. De oorzaak van deze afwezigheden kan zowel in het werk, als daarbuiten te vinden zijn.

Ziekte en ziekteverzuim hebben in de eerste plaats invloed op de medewerker zelf, maar ook op organisaties heeft de gezondheid van medewerkers een impact. Veelvuldige en/of langdurige afwezigheden door ziekte kunnen leiden tot

Het werk en de organisatie waar iemand werkt, hebben ook een belangrijke invloed op de gezondheid van medewerkers. 

Een job hebben alleen al heeft een positief effect op het mentaal en fysiek welzijn. Mensen met een job voelen zich vaker gezond en gelukkig. Als het tegenzit, zijn er aspecten van het werk die de gezondheid negatief beïnvloeden. Denk maar aan fysieke belasting bij bepaalde bewegingen en het materiaal waarmee gewerkt wordt. En dat langdurige stress heel slecht is voor de gezondheid. Bekijk hier wat je kan doen als je met stress wordt geconfronteerd.

Wat is het verschil tussen al die dokters?

Behandelende arts

Meestal heeft een zieke medewerker meeste contact met de behandelende arts tijdens de ziekteperiode. Als de werknemer akkoord gaat, kan hij informatie doorgeven over de gezondheidstoestand aan de arbeidsgeneesheer en aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds.

Adviserend geneesheer van het ziekenfonds

De adviserend geneesheer 

  • evalueert of de werknemer aan de erkenningsvoorwaarden voldoet om recht te hebben op een uitkering van het ziekenfonds.
  • geeft advies over de terugkeer naar het werk. 
  • verwijst indien nodig de adviserend geneesheer door naar instanties die helpen bij het herinschakelingstraject. Hij kan ook een gedeeltelijke hervatting voorstellen, aangepast aan de gezondheidstoestand of een herscholing adviseren.

De werknemer kan op eigen initiatief een afspraak vastleggen via zijn ziekenfonds. 

Arbeidsgeneesheer

De arbeidsgeneesheer onderzoekt de gezondheidstoestand in functie van de job. De werknemer brengt bij elk bezoek alle nuttige informatie mee:  onderzoeksresultaten, radiografieën en medische verslagen.

De werknemer kan een afspraak maken bij de interne of externe preventiedienst waar de arbeidsgeneesheer bij hoort voor een raadpleging tijdens de afwezigheid om medische redenen. De contactgegevens van je arbeidsgeneesheer staan vermeld in het arbeidsreglement van de organisatie. Tijdens de consultatie bespreekt da arbeidsgeneesheer de vragen in verband met de werkhervatting (bijvoorbeeld, de aanpassing van het werk) en de problemen die men is tegengekomen. Dit bezoek (wettelijk  “bezoek voorafgaand aan de werkhervatting”) bij de arbeidsgeneesheer is dus geen medisch onderzoek. Als hij medische informatie nodig heeft kan de arbeidsgeneesheer, met het akkoord van de werknemer, contact opnemen met de behandelende arts.

De werkgever gaat een onderzoek aanvragen bij de arbeidsgeneesheer op het ogenblik dat men het werk hervat, na een afweizgheid van minimaal vier weken. Deze arts zal bepalen of de werknemer al dan niet in staat is om zijn werk uit te voeren.

De arbeidsgeneesheer kan ook passende beschermings- en preventiemaatregelen voorstellen:

  • de duur, de intensiteit of de frequentie verminderen van blootstelling aan bepaalde stoffen of arbeidsbelasting
  • de post of de werkmethode aanpassen
  • tijdelijk een andere activiteit uitoefenen

Controlegeneesheer

Tijdens de arbeidsongeschiktheid kan de werkgever een controlegeneesheer aanstellen om de arbeidsongeschiktheid en de duur ervan te controleren. Hij kan een kort medisch onderzoek uitvoeren. Ook de controlegeneesheer is gebonden aan het beroepsgeheim en mag de medische informatie dus niet mededelen aan de werkgever.

Hoe vaak waren medewerkers afwezig?

De Stichting Innovatie en Arbeid vroeg medewerkers in 2016 hoe vaak ze het afgelopen jaar afwezig waren.

Deze cijfers komen van de Stichting Innovatie en Arbeid en de werkbaarheidsmonitor 2016.

Ziekteverzuim

Tips

Klik op een rol in de organisatie om alleen de tips voor leidinggevenden (rood), medewerkers (grijs) of organisaties (groen) te zien. 

Het is oké om ziek te zijn

Voel je je ziek en ben je ziek? Zorg er voor dat je sneller herstelt en je collega’s niet kan besmetten. Meld je ziek en maak verdere afspraken over de opvolging tijdens je afwezigheid.

Niet echt ziek?

Meld je je wel eens ziek, maar ben je het eigenlijk niet? Denk eens na over hoe het komt dat het werken op dat moment niet lukt. Heeft het iets te maken met het werk? Of speelt er wat in je privé-leven? Je kan in een gesprek met je leidinggevende de problemen die met het werk te maken hebben aankaarten. Zo kunnen jullie samen bekijken welke oplossingen er zijn voor jouw problemen.

Gezondheid en werkomgeving

Hoe heb je als organisatie een impact op de werkomgeving? Lees het hier en ga aan de slag met de tips.

Verzuimgesprekken

Bekijk onze tips rond verzuimgesprekken en pas ze toe.

Ziek = ziek

Respecteer dat de medewerker ziek is en momenteel niet kan werken. Verwacht bijvoorbeeld niet dat mails nog worden gelezen.

Veel beterschap!

Laat de medewerker bij een langere afwezigheid niet los. Respecteer dat hij beter moet worden, maar laat weten dat jullie er aan denken. Dit kan met een kaartje, een ziekenbezoek of een leuke boodschap op een andere manier. Ga hierbij niet te veel in op het werk, tenzij de zieke collega hier expliciet om vraagt. Bij een afwezigheid omwille van burn-out vermijd je het beter, zelfs al vraagt de zieke collega erom.

Die gesprekken

Hoe praat je erover met je leidinggevende? Je ziek melden, praten over ziekte met je leidinggevende,… Bekijk hier onze tips rond verzuimgesprekken.

Controle

Komt er een controle-arts? Lees hier hoe dat werkt .

Langdurige afwezigheden

Komt iemand terug na langdurige afwezigheid? Werk een beleid uit om hier aan te werken.

Vervangbeleid!

Is er een hoog absenteïsme? Neem je vervangbeleid  onder de loep, of start met een vervangbeleid. Lees hier waarom je dat best doet en hoe.

Verzuimgesprekken

Bij afwezigheden door ziekte zijn verzuimgesprekken  een goed idee. Bekijk hier in welke gevallen je dit kan invoeren en hoe je dat aanpakt.

Ligt de oorzaak in het werk?

Langdurige stress heeft een impact op het immuunsysteem. In de eerste plaats moet je als organisatie stress dus zo veel mogelijk voorkomen. De belangrijkste oorzaken van stress in de social-profit zijn: een hoge werkdruk, emotioneel belastend werk  en onvoldoende ondersteuning van leidinggevenden.

Objectiveer het probleem door cijfers

Bekijk op organisatieniveau of je te maken hebt met een probleem in je organisatie. Bereken het verzuimpercentage, de meldingsfrequentie, de gemiddelde ziekteduur en de Bradford Factor in jouw organisatie.  Leg deze cijfers naast de gemiddelden uit je sector van de periode waarvan sprake. Zijn hierin grote verschillen? Als je organisatie hier slecht scoort, dan kan het best zijn dat er wat schort aan de arbeidsomstandigheden of een ander aspect van werkbaar werk. Bekijk hier hoe je deze cijfers berekent.

Ziek zijn en stress

Langdurige stress is een oorzaak van heel wat ziektes. Bekijk daarom zeker onze tips om beter om te gaan met stress.  Je vindt ook tips terug om de belangrijkste oorzaken van stress op het werk aan te pakken.

Privacy

Wees respectvol ten aanzien van de privacy  van je medewerkers. Fysiek ongemak en ziekte zijn erg persoonlijk. Je kan altijd ruimte geven om persoonlijke zaken aan te kaarten. De medewerker beslist zelf wat hij deelt. 

Mantelzorg

Dacht je trouwens al eens aan de zieken in de privé-omgeving van je collega's of medewerkers? Een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid helpt medewerkers hier het beste van te maken.

Controle

Vermoed je dat een medewerker onrechtmatig afwezig is? Dan kan je een controle-arts inschakelen om dit na te gaan. Hier lees je hoe dat werkt.

Tools

Verzuimcijfers berekenen

Bekijk hier hoe je de belangrijkste verzuimcijfers berekent: 

  • Het verzuimpercentage
  • De meldingsfrequentie
  • De gemiddelde ziekteduur
  • De Bradford Factor
Download file