balans werk-privé

Wat is mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid?

Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid is een almaar belangrijker wordend onderdeel van levensfasebewust personeelsbeleid. Het is een personeelsbeleid waarbij organisaties expliciet rekening houden met specifieke noden van medewerkers die tevens mantelzorger zijn. 

Een mantelzorger (alleen of samen met anderen uit de directe omgeving) is iemand die de extra zorg voor een zorgbehoevende op zich neemt. Dit is iemand uit de directe omgeving van de zorgbehoevende en de zorg gebeurt buiten het kader van een hulpverlenend beroep of georganiseerd vrijwilligerswerk. Deze zorgverlening vloeit voort uit de sociale relatie, buiten het kader van een hulpverlenend beroep of georganiseerd vrijwilligerswerk. Denk hierbij aan de collega die voor een zieke ouder, kind of partner zorgt.

Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid wordt om verschillende redenen almaar belangrijker:

  • Maatschappelijk: Enerzijds komen er demografisch gezien in onze samenleving almaar meer ouderen en daalt het aantal jongeren. Deze jongere generaties zijn bovendien minder beschikbaar om informeel voor deze oudere generaties te zorgen. Dit komt door een verhoging van de pensioenleeftijd en de toegenomen participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt ten opzichte van vroeger.
  • Voor organisaties: een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid heeft positieve gevolgen voor het verzuim, de kwaliteit van het geleverde werk en het verloop!
  • Voor de mantelzorger/medewerker zelf: de te dragen last is kleiner.

Eén op de vijf Vlaamse volwassenen verleent volgens Vlaams onderzoek mantelzorg. De impact van een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid is dus niet te onderschatten. 

"Onze mensen zijn het gewoon"

Naast de tijdsproblematiek is er ook de emotionele belasting die zorg met zich meebrengt. Voor medewerkers uit zorg- en welzijnssectoren wordt het al wel eens extra veel. Het zorgen op het werk loopt thuis 'gewoon' door, terwijl de emotionele belasting op het werk zelf voor velen al niet te onderschatten is. Voor heel wat mantelzorgers uit de sector lijkt het alsof het werk niet stopt. Zeker als de zorgtaken in het privéleven gelijkaardig zijn aan de zorgtaken op het werk. Door de kennis, vaardigheden, ervaring en talenten van medewerkers uit de sector, komt de vraag naar hulp vanuit de omgeving ook vaak bij hen terecht. Een job in de zorg- en welzijnssector creëert regelmatig een heleboel verwachtingen en druk. En dat is niet makkelijk om mee om te gaan.

Waar houdt mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid rekening mee?

Er zijn een aantal praktische moeilijkheden in de combinatie van zorgen met werk en het sociale leven. Zo is er minder tijd beschikbaar voor ontspanning terwijl er een hoge emotionele belasting is en zijn er vaak (nood)situaties waarop arbeidsuren niet zijn afgestemd.

Medewerkers willen om verschillende redenen niet altijd op het werk vertellen wat in de privésituatie aan de hand is. Er is het belang van privacy, een gevoel van gebrek aan openheid vanuit leidinggevende of collega’s, het idee dat een sterke opdeling tussen de levensdomeinen de draagkracht verbetert. Zo moet men op het werk even niet denken aan de situatie thuis en niemand herinnert je er aan. Medewerkers willen collega’s en leidinggevenden ook niet altijd belasten met wat speelt.

Een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid houdt rekening met al deze uitdagingen.

Tips

Klik op een rol in de organisatie om alleen de tips voor leidinggevenden (rood), medewerkers (grijs) of organisaties (groen) te zien. 

Vragen over mantelzorg?

Op de website www.mantelluisteren.be vind je vast een antwoord op andere vragen over mantelzorg.

Zwaarder dan je denkt

De zware combinatie werk-privé heeft een impact op

Dit kan leiden tot stress en burn-outklachten. Wees hiervoor op je hoede.

Creëer een beleid

Werk een beleid uit rond mantelzorg. Een goed beleid maakt deel uit van de visie, is ook preventief en schept duidelijkheid rond de mogelijkheden. Surf daarvoor naar www.mantelzorgvriendelijkondernemen.be. Je vindt er onder meer:

  • een stappenplan,
  • praktijkverhalen,
  • handige tools,
  • een zelftest voor werkgevers.
Open cultuur

Openheid rond deze problematiek op de werkvloer maakt het stukken makkelijker. Stimuleer een open cultuur rond het thema mantelzorg. Als medewerkers en leidinggevenden op de hoogte zijn van het fenomeen en de uitdagingen van de combinatie met werk erkennen, kan dit al een heleboel ergernissen vermijden. Het kan ook schroom om er over te praten tegengaan. Respecteer steeds de privacy van de medewerker.

Niet vanzelfsprekend

Mantelzorgen en werken is geen evidente combinatie. Het voornaamste knelpunt voor mantelzorgers is de werk-privé/zorgbalans. Bekijk de tips rond de balans werk-privé. Onder meer flexibele werkuren, zelfroostering en telewerk maken een wereld van verschil.

Informele contacten

Collega's zijn - lang niet alleen voor mantelzorgers - steunpilaren en worden gekoesterd. Vaak brengen ze begrip op voor elkaars situatie. Ze houden rekening met elkaar in de planning en zelfs in de verdeling van taken. Een bepaalde taak een tijdje ruilen met een collega kan. Zeker als ze emotioneel belastend is. Informele contacten tussen collega's zijn hiervoor heel belangrijk. Stimuleer ze.

Tools