balans werk-privé copy

Grenzen stellen

Heb je last van een te hoge werkdruk? Van onhaalbare deadlines of overuren die uit de pan swingen? Word je geconfronteerd met lastig of agressief gedrag op het werk? Een collega die je onrechtvaardig behandelt of een klant die agressief uit de hoek komt?

Op tijd je grenzen stellen is belangrijk voor jouw welzijn op het werk. Je maakt duidelijk hoe je wil dat anderen je behandelen, dwingt respect af en maakt ruimte voor jezelf. Je voorkomt emotionele en mentale klachten van gepieker, boosheid, prikkelbaarheid, stress, vermoeidheid tot een burn-out.

Grenzen stellen doe je daarbij niet enkel voor jezelf. Het helpt om soortgelijke situaties bij anderen in de toekomst te vermijden. Tijdig en gepast ingrijpen zorgt er bijvoorbeeld voor dat grotere en meer ernstige conflicten uitblijven.

Tips

Klik op een rol in de organisatie om alleen de tips voor leidinggevenden (rood), medewerkers (grijs) of organisaties (groen) te zien. 

Ken je kernactiviteiten

Weet wat je kernactiviteiten zijn. Bepaal wat je kan delegeren of zelf kan overnemen van anderen.

Planning

Bepaal op voorhand hoeveel tijd je aan een opdracht wil en kan besteden. Kan je de opdracht binnen die tijd afwerken? Bespreek je tijdsschema of werkdruk als je ziet dat de planning onhaalbaar is.

Prioriteiten en vrije tijd

Denk goed na over je prioriteiten en bepaal wat je wil doen met je vrije tijd.

Toetsen van grenzen

Bekijk samen met je collega’s waar jullie grenzen liggen. Er zijn oefeningen die je helpen bij het ontdekken van je eigen grenzen en die van je collega’s ten aanzien van lastig gedrag en agressie. Neem een kijkje in de toolbox, in de rubriek: ‘kijk op agressie’.

Experimenteer

In sommige situaties hoef je niet altijd te zeggen waarom iets niet door de beugel kan of niet gaat. Denk bijvoorbeeld aan een straatverkoper als iemand je een por geeft. Oefen eerst in een vertrouwde omgeving zoals bij vrienden of familie. Breid dan uit en durf ‘neen’ zeggen tegen collega’s of je leidinggevende.

Wees niet bang voor de gevolgen

Ben je bang dat mensen je niet aardig vinden? Hou dit dan in het achterhoofd: op korte termijn win je aan populariteit door steeds ja te zeggen of mensen carte blanche te geven. Op lange termijn dwing je respect af door goed en duidelijk grenzen te stellen. Mensen gaan rekening met jou houden.

Draai niet rond de pot

Verzin geen excuses en kom meteen ter zake: geef een duidelijke ‘neen’ of ‘stop’. Geef indien nodig een korte toelichting. 'Nee, het spijt me, ik heb daar helemaal geen zin in’. ‘Stop alsjeblieft met me te duwen, dat doet pijn!’

Hou voet bij stuk

Wees duidelijk wat je wel en wat je niet wilt en waarover te praten valt. Accepteer ook de teleurstelling van de ander.

Wees je bewust van je lichaamstaal

Wees je bewust van je lichaamstaal. Zeg niet enkel 'nee' of ‘stop’, straal het ook uit. Sta of zit rechtop, spreek duidelijk en verstop je handen of je gezicht niet. Wend je ogen niet af maar kijk de ander aan. Sta stevig als een rots.

Geef een ik-boodschap

Met een ik-boodschap vertrek je vanuit jezelf. Jij formuleert wat je anders wil en waaraan jij behoefte hebt. Zo voorkom je dat de ander je opmerking opvat als een beschuldiging. Een jij-boodschap zegt: jij doet iets fout. Een ik-boodschap zegt: ik zou het graag anders zien. Een ik-boodschap nodigt je gesprekspartner uit om begrip op te brengen voor jouw kant van de zaak. Meer weten?

Communiceer geweldloos

Communiceer geweldloos. Een ik boodschap is al een goede start om een boodschap goed over te brengen. Ga nog een stap verder en communiceer geweldloos.

Gezamenlijke afspraken maken

Maak gezamenlijke afspraken hoe je gepast grenzen stelt ten aanzien van lastig of agressief gedrag. Wat kan, mag en moet je doen? Wat doe je zelf? En wat mag je verwachten van je collega’s of organisatie net voor, tijdens of net na een incident? Zet richtlijnen uit in een procedure en bied medewerkers een houvast tijdens een agressie-incident. ‘Naar een interventieprocedure’ helpt je hierbij.

Tools

Oefeningen

Icoba ontwikkelde tal van oefeningen die je helpen bij het ontdekken van je eigen grenzen en die van je collega’s ten aanzien van lastig gedrag en agressie. Bepaalde oefeningen helpen bij het bepalen van een gezamenlijke team- of organisatiegrens. Neem een kijkje in de toolbox en meer specifiek naar de prikkeldraadoefening XL.

Download file