Even geduld.
We laden de meer dan 1000 tips in.



Bekijk hier meer dan 1000 tips over werkbaar werk. Klik bovenaan op één van de thema's om alle tips rond onze hoofdthema's te zien. Klik op een rol in de organisatie om alleen de tips voor leidinggevenden, medewerkers of organisaties te zien.

Werkdruk

Ligt een hoge werkdruk aan de basis van je probleem? Bekijk onze tips rond hoge werkdruk.

Tijdskrediet

Overweeg je tijdskrediet of een thematisch verlof? Bekijk hier de mogelijkheden rond verlofstelsels en tijdskrediet.

Eigen situatie

Denk na over je eigen situatie en houding en hun invloed op de werk-privébalans. Zijn je verwachtingen realistisch? Zijn er zaken die je (tijdelijk) kan laten vallen? Bekijk onze tips over je eigen inbreng.

Stress

Een moeilijke werk-privébalans kan leiden tot stress. Bekijk hier onze tips om er mee om te gaan.

Deeltijds werk?

Overweeg je deeltijds te gaan werken? Bekijk hier de voordelen en valkuilen.

Woon-werkverkeer

Weegt je woon-werkverkeer door? Klik hier.

Hou de zaken gescheiden

Op je werk te veel bezig met je privéleven en in je privé te veel bezig met je werk? Pak het aan.

Overuren

Een fris hoofd of overuren? Klop je overuren omdat iedereen ze klopt? Zijn ze nuttig? Hopen jij of misschien je collegas dat er iets aan vasthangt? Neem je verantwoordelijkheid en ga niet mee in een dergelijke organisatiecultuur.

Druk van vrijwilligers

Werken met vrijwilligers met hoge verwachtingen die zelf hun vrije tijd opofferen voor een project is niet altijd makkelijk. Het kan een impact hebben op de werk-privébalans. Bekijk hier hoe je dit vlotter kan aanpakken.

Stress

Een moeilijke werk-privébalans kan leiden tot stress. Bekijk onze tips om er mee om te gaan.

Nut van overuren

Organisaties kampen wel eens met een "overurencultuur"Medewerkers presteren heel wat overuren omdat andere collega's het ook doen en ze vrezen niet professioneel te zijn als ze het niet doen. Bij zo'n cultuur hoort niet noodzakelijk een hogere output voor de organisatie, maar de werk-privébalans lijdt er wel onder. Doe hier iets aan door resultaatgericht te werken.

Hoe doe jij het?

Als leidinggevende heb je een voorbeeldfunctie. Ga hier bewust mee om en vermijd een van de fundamenten van de overurencultuur in je organisatie te zijn. Ga zelf op tijd naar huis, wees duidelijk over de grenzen met jouw privéleven.

Lonen overuren?

Kloppen medewerkers veel overuren? Is dat wel nodig? Wat zijn de regels rond verlof en dergelijke? Werk aan een duidelijk beleid rond overuren. Er zijn organisaties die een veel betere dienstverlening hebben sinds overuren niet meer door de beugel kunnen. De organisatie werk effectiever, efficiënter en de werk-privébalans van de medewerkers heeft er baat bij.

Mantelzorgvriendelijk beleid

Ook medewerkers die mantelzorgtaken opnemen kunnen het evenwicht moeilijker vinden. Werk aan een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid.

Zelf roosteren?

Organisaties die werken met veranderende uurroosters kunnen er voor kiezen om het team zelf te laten roosteren. Een goed idee?

Glijdende uren?

Glijdende uren kunnen de combinatie tussen werk en privé een pak makkelijker maken.

Telewerk en thuiswerk

Sta telewerk en thuiswerk zo veel mogelijk toe.

Shiften

Nacht- en shiftwerk hebben een heel grote impact op de werk-privébalans. Gebeurt dit in jouw organisatie? Pak mogelijke werkpunten aan.

Deeltijdse valkuilen

Organisaties met deeltijds werkende krachten trappen vaak in bepaalde valkuilen.

Buitenuurse verwachtingen

Zorg voor een duidelijk beleid rond de verwachtingen na de uren met betrekking tot het werk. In welke mate moeten mails en telefoons nog worden beantwoord?

Willekeur?

In veel organisaties worden andere verwachtingen gekoppeld aan bepaalde medewerkers. De medewerkers zonder kinderen of partner zijn bijvoorbeeld die waar men toch net anders naar kijkt als het gaat om onverwachts overwerken of verlof nemen tijdens schoolvakanties. Van deze medewerkers wordt toch meer flexibiliteit verwacht dan van anderen. Zorg voor een rechtvaardig beleid en spreek je verwachtingen expliciet uit.

Vragen over mantelzorg?

Op de website www.mantelluisteren.be vind je vast een antwoord op andere vragen over mantelzorg.

Zwaarder dan je denkt

De zware combinatie werk-privé heeft een impact op

Dit kan leiden tot stress en burn-outklachten. Wees hiervoor op je hoede.

Creëer een beleid

Werk een beleid uit rond mantelzorg. Een goed beleid maakt deel uit van de visie, is ook preventief en schept duidelijkheid rond de mogelijkheden. Surf daarvoor naar www.mantelzorgvriendelijkondernemen.be. Je vindt er onder meer:

  • een stappenplan,
  • praktijkverhalen,
  • handige tools,
  • een zelftest voor werkgevers.
Open cultuur

Openheid rond deze problematiek op de werkvloer maakt het stukken makkelijker. Stimuleer een open cultuur rond het thema mantelzorg. Als medewerkers en leidinggevenden op de hoogte zijn van het fenomeen en de uitdagingen van de combinatie met werk erkennen, kan dit al een heleboel ergernissen vermijden. Het kan ook schroom om er over te praten tegengaan. Respecteer steeds de privacy van de medewerker.

Niet vanzelfsprekend

Mantelzorgen en werken is geen evidente combinatie. Het voornaamste knelpunt voor mantelzorgers is de werk-privé/zorgbalans. Bekijk de tips rond de balans werk-privé. Onder meer flexibele werkuren, zelfroostering en telewerk maken een wereld van verschil.

Informele contacten

Collega's zijn - lang niet alleen voor mantelzorgers - steunpilaren en worden gekoesterd. Vaak brengen ze begrip op voor elkaars situatie. Ze houden rekening met elkaar in de planning en zelfs in de verdeling van taken. Een bepaalde taak een tijdje ruilen met een collega kan. Zeker als ze emotioneel belastend is. Informele contacten tussen collega's zijn hiervoor heel belangrijk. Stimuleer ze.

Technische storingen

Gebeurt het regelmatig dat er technische storingen zijn, waardoor het werken wordt bemoeilijkt? Bedenk indien mogelijk een reservetaak, of calculeer deze storingen in. Sla documenten bijvoorbeeld de dag voordien op op je eigen computer.

Tijdsadministratie

Is het duidelijk wat van jou wordt verwacht met betrekking tot tijdsadministratie? Vraag naar duidelijkheid voor een eerlijk en duidelijk beleid in je organisatie.

Eenzaamheid

Het contact met collega's is erg belangrijk. Niet in het minst om inhoudelijk goed samen te kunnen werken, maar ook voor de belangrijke informele babbel. Als collega's op verschillende momenten telewerken en velen deeltijds werken, wordt inplannen van vergaderingen te moeilijk. Is hierover al een beleid in je organisatie? Indien niet, of indien dit niet volstaat: spreek af hoe jullie er voor kunnen zorgen dat er toch voldoende contactmogelijkheden zijn tussen collega's.

Maak afspraken

Maak afspraken met gezinsleden en huisgenoten. Zorg er voor dat je je thuis goed kan concentreren. Hiervoor is het vaak nodig goede afspraken te maken met gezinsleden en huisgenoten over wanneer je gestoord kan worden en wat je werktijden zijn. (Bekijk eventueel ook of je met je huisdieren misschien afspraken moet maken). Voorkom zo conflicten.

Keuze

Geef medewerkers de vrijheid om te kiezen voor telewerk en thuiswerk. Sta het toe. Maar verplicht het niet.

Communicatie

Stem de verwachtingen rond communicatie en taakinhoud op de mogelijkheden van je tools en knowhow af. Doe je dit niet, dan kan je rekenen op frustraties en een slechtere kwaliteit van het geleverde werk.

Resultaatgerichtheid

Focus op het resultaat en niet op aanwezigheden. Maak hierover duidelijke afspraken met je medewerkers.

Sta eens in hun schoenen

Bekijk onze tips voor de medewerkers. Zo kan jij ze meegeven met medewerkers die naar jou toe komen.

Doe het

Gezien de belangrijke voordelen is een goede stelregel: als het kan, sta het als organisatie toe.

Duidelijkheid

Werk een duidelijk beleid uit voor je medewerkers laat telewerken. Met een beleid bouw je goede gewoontes in en zorg je er voor dat ze op een rechtvaardige manier worden toegepast.

Recht

Occasioneel telewerk is een recht. Een medewerker krijgt deze mogelijkheid in gevallen van overmacht of persoonlijke redenen. Met een goede motivatie kan een werkgever dit wel weigeren. Voorzie hieromtrent duidelijkheid in je beleid. Meer info over de wet werkbaar en wendbaar werk vind je hier.

Knowhow

Zorg er als organisatie voor dat medewerkers de tools hebben om thuis te werken en er ook mee overweg kunnen.

Tijdsadministratie

Maak duidelijke afspraken over tijdsadministratie en hoe vaak thuiswerk kan. In heel wat organisaties is het voor medewerkers niet duidelijk hoe ze moeten omgaan met de tijd die ze thuis werken. Uit de VIVO-bevraging bleek dat medewerkers hierdoor een onrealistisch communiceren naar hun organisatie hoeveel werk ze thuis verzetten. Duidelijke afspraken zorgen er voor dat medewerker zich zekerder voelen en gelijk worden behandeld.

Kosten

Maak duidelijke afspraken rond kosten zoals de internetverbinding. Vraag hierover advies aan je werkgeversfederatie.

Iets voor mij?

Voor je beslist te telewerken stel je jezelf beter een aantal vragen:

  • Gaat het lukken voor deze taak?
  • Heb ik thuis de uitrusting om jouw taken te volbrengen?
  • Ga ik me thuis kunnen concentreren en de nodige zelfdiscipline opbrengen?
Overtuigingskracht

Overtuig je directie of vakbondsafgevaardige om het thema ter harte te nemen. Vraag naar een bedrijfsvervoerplan. Dit is een 'duurzaam' mobiliteitsplan op niveau van je organisatie. Ze tracht hiermee het woon-werk- en zakelijk verkeer efficiënter te organiseren. Dit gebeurt via het promoten van alternatieven voor het autoverkeer of het voorkomen van (auto)verplaatsingen.

Telewerk

Laat jouw werk het toe? Maak gebruik van telewerk. Hierdoor kan je werk en privé beter op elkaar afstemmen.

Planning

Heb je glijdende uren? Met een degelijke werkplanning kan je misschien de spitsuren vermijden.

Me-Time

Beschouw je tijd in de trein of op de fiets als Me-Time en niet als verloren tijd. Eindelijk tijd om wat bij te lezen. Om je dagelijkse beweging op te krikken of je 10.000 stappen te halen.

Onvermijdelijke treinvertragingen

Heb je regelmatig last van treinvertragingen? Vervelend maar onvermijdelijk. En jij kan er niets aan veranderen. Probeer je hier bij neer te leggen. Het is nu eenmaal jouw vervoersmiddel. Door jezelf hierin op te jagen verspil je heel wat energie. Een goed boek, de krant, kruiswoordspelletjes, kaarten of lekker keuvelen met lotgenoten kunnen je tijd doven. Neem een powerbank mee en trakteer jezelf af en toe op een extra ontbijt.

Gehorig station

Heb je last van het lawaai in het station? Waarom geen oordopjes gebruiken?

Handige apps

De Lijn en de MIVB ontwikkelden handige apps die jou prima op de hoogte houden van de uurregelingen in real-time.

Flirt niet met de tijd

Zet je wekker vroeg genoeg en verlaat op tijd je werk. Voorzie dus voldoende tijd om je trein of bus te halen en bespaar je zo de stress en een sprint naar het station of bushalte.

Na de files naar huis?

Je bent niet gehaast om s avonds thuis te zijn? Ga onmiddellijk na het werk naar een sport- of hobbyclub in de buurt. Zo rijd je na de files naar huis.

Verplaatsingsalternatieven

Bezin je over je manier van verplaatsen. Stel jezelf de vraag of er alternatieven zijn en in welke mate je bereid bent je anders naar het werk te begeven. Kan je carpoolen met een collega? Of afspreken met een buur die dezelfde richting uit moet? Er is een plaats voor auto-delen, Cambio, in je buurt? Probeer het eens uit.

Toch alleen in de auto?

Hou je van lezen maar geen tijd? Waarom geen luister-CD voorzien? Of een nieuwe taal leren? En denk eraan, terwijl je stil staat, om af en toe wat nek- en schouderoefeningen te doen om te ontspannen.

Combineer

Combineer fietsten, wandelen, treinen. Het succes van de plooifiets is hier een mooi voorbeeld.

Laat het toe

Stimuleer telewerk en thuiswerk voor de jobs die dat toelaten. Het verhoogt de tevredenheid en productiviteit en is kosten- en tijdbesparend.

Bedrijfsvervoerplan

Investeer in een bedrijfsvervoerplan. Voor organisaties met meer dan 100 medewerkers die in het Brussels Hoofdstedelijke Gewest gevestigd zijn, is dit trouwens verplicht. En op federaal niveau is er de verplichte driejaarlijkse enquête woon-werkverkeer voor organisaties met meer dan 100 medewerkers en de Toolbox die je helpt om een succesvol bedrijfsvervoerplan op te stellen.

Aantrekkelijke alternatieven

Maak alternatieven aantrekkelijk. Voorzie in een fiets- en voetgangersvergoeding, een veilige fietsenstalling, een doucheruimte Faciliteer auto-delen, zoals Cambio, en carpooling.

Mobiliteitsbudget

Zet werknemer en werkgever rond de tafel en onderzoek de mogelijkheden van een mobiliteitsbudget als alternatief voor de bedrijfswagen, zodat werknemers hem kunnen vervangen door duurzame vervoermiddelen en -diensten.

Trajectkeuze

De trajectkeuze blijft best een individuele keuze. Een abonnement op het openbaar vervoer of bedrijfsfietsen opleggen zijn geen garantie op succes. Zorg voor een divers aanbod zodat de werknemer kan kiezen naar gelang zijn traject en persoonlijke behoeften.

Mobiliteitscoördinator

Duid een mobiliteitscoördinator aan die zich ontfermt over een goed mobiliteitsmanagement. De Vlaamse Stichting Verkeerskunde organiseert hiervoor basisopleidingen.

Mobiliteitspunt

Laat je adviseren en ondersteunen door experts. Elke Vlaamse provincie heeft een mobiliteitspunt dat voor de organisaties klaar staat om te helpen.

Verplaatsingsgewoontes

Je organisatie verhuist? Weet dat dit stress kan geven bij je medewerkers. Ze moeten hun verplaatsingsgewoontes aanpassen. Begeleid het personeel hierin. Geef hen inspraak in de planning en zorg dat je ze voldoende informeert.

Werkdruk

Ligt een hoge werkdruk aan de basis van een slechte werk-privébalans? Doe iets met onze tips.

Behoefte aan meer?

Heb je behoefte aan meer? Bekijk onze tips voor leidinggevenden en organisaties. Sommige zaken kan jij ook zelf voorstellen.

Bespreek het

Overweeg je deeltijds te gaan werken? Stel jezelf deze vragen op het werk en bespreek ze met je leidinggevende:

  • Hoe zit het met de toekomstige loopbaanmogelijkheden?
  • Hoe kijkt je organisatie naar groei en leerkansen bij deeltijds werkenden?
  • Kan je later vlot opnieuw voltijds terug komen?
  • Wat zijn de mogelijkheden rond je takenpakket? Wat zal je laten vallen?
  • Welke uurregeling is mogelijk?
  • Als je deeltijds werkt, zal je op het werk niet meer hetzelfde kunnen presteren als daarvoor. Kan je effectief een stuk van je werk loslaten? Vind je het oké om professioneel iets minder te “presteren”?
Stel jezelf deze vragen

Heel wat mensen kiezen er voor om deeltijds te gaan werken om de werk-privébalans terug in evenwicht te krijgen of te behouden. Goed dat je let op je draagkracht en –last. Er zijn wel een aantal valkuilen en aandachtspunten. Stel jezelf deze vragen voor je er voor kiest om deeltijds te gaan werken:

  • Heb je nu heel veel hooi op je vork? Zou je in je privésfeer een aantal extra vaste taken opnemen omdat je meer tijd zal hebben? Bekijk goed of je jezelf niet extra overlaadt. Zullen je verwachtingen aan bijvoorbeeld de schoonmaak thuis hetzelfde zijn? Of zal je de poetshulp afzeggen en tegelijk elke week heel je huis ondersteboven keren? Alvorens je jouw plinten opblinkt: weet je zeker dat je dit liever doet? En weet je zeker dat je werkdruk privé en op het werk niet enkel zal toenemen door je deeltijds werk?
  • Denk er aan: werk je minder uren, dan daalt het aantal vakantiedagen en dagen anciënniteitsverlof.
  • Zijn er nog andere oplossingen voor jouw werk-privébalans? Bekijk hier je opties.
  • Deeltijds werken vanwege stress? Bekijk hier onze tips.
  • Vermoedelijk zal je iets minder gaan verdienen als je deeltijds werkt. Je loon, eindejaarspremie en vakantiegeld zullen dalen. Is dat oké?
  • Heb je een partner? Ga je extra huishoudelijke taken of zorg voor kinderen opnemen, of doe je dit sowieso al? Hoe zien jullie die verdeling financieel? En houden jullie rekening met de invloed op jouw pensioen?
  • Laat je goed informeren voor je de keuze voor deeltijds werk maakt.


    • Heb je al nagedacht op de invloed van deeltijds werken op jouw pensioenrechten?
    • Als je ziek wordt, zal de ziekte-uitkering ook lager worden. Als je loon te laag is, kan het dat je zelf nog wat extra moet bijdragen aan de mutualiteit.
    • Werk je deeltijds in een systeem van tijdskrediet, of thematisch verlof, dan heb je recht op een volledige werkloosheidsvergoeding als je je job verliest. Werk je deeltijds in een ander regime, dan is dat niet meer het geval.
Afstemmen op collega's

Hoe ga je er mee voor zorgen dat jij en je collega's elkaar nog voldoende zien? Heb je nog deeltijds werkende collega's, en wordt er regelmatig 'getelewerkt'? Verlies de verbinding met je werk en collega's niet. Stem jullie dagen van af- en aanwezigheid op elkaar af, zodat jullie goed samenwerken. Zorg zeker ook voor genoeg informeel contact, zie elkaar écht.

Combineren van deeltijdse functies

Combineer je deeltijdse functies? Baken de functies goed af. Hou de balans zelf in de gaten en wees duidelijk naar collega’s en leidinggevenden toe.

Goed informeren

Wilt een medewerker deeltijds gaan werken?

  • Probeer te achterhalen waarom. Misschien kan je extra tips geven, rond bijvoorbeeld een goede werk-privébalans.
  • Bespreek het takenpakket. Bepaal samen wat haalbaar is binnen de werktijd en wat best aansluit bij de competenties en interesses van de medewerker.
  • Een probleem dat zich vaak stelt en dat voor een hoge werkdruk zorgt bij deeltijds werkenden, is een onderschatting van hun “overheadtaken”. Denk aan interne vergaderingen, verslagen en werkgroepen. De individuele taken van de medewerker worden wel proportioneel aangepast, maar de overige taken niet. Als de medewerker nog steeds even veel vergaderingen volgt, verslagen maakt, administratieve bijkomstigheden moet verwerken, dan stijgt de totale werkdruk. Wees hiervoor op je hoede. Hou dus zowel met de individuele als overheadtaken rekening. Spreek bijvoorbeeld af welke vergaderingen hij niet meer moet bijwonen.
  • Er komen taken vrij. Waarom dit moment niet aangrijpen om de taakverdeling in je team te (her)bekijken. Je kan op talenten inspelen en misschien aan job- en teamcrafting doen?
Leermogelijkheden voor deeltijds werkende krachten

Deeltijds werkende krachten krijgen in heel wat organisaties minder leerkansen. Behoed jezelf voor deze manier van denken. Op termijn beknot je zo je medewerker, maar ook de organisatie. Want leermogelijkheden zijn voor álle medewerkers in de organisatie belangrijk.

Loopbaanmogelijkheden voor deeltijds werkende krachten

Vergeet je deeltijdse krachten niet wanneer het gaat om loopbaanmogelijkheden. Ook zij hebben nood aan uitdagingen en erkenning. Zij zien misschien het wel hun werkrooster aan te passen bij een interne vacature.

Takenpakket

Behoed je voor een te hoge werkdruk voor je medewerker! Bekijk het volledige takenpakket van medewerkers, niet enkel de taken die ze individueel doen. Moet de deeltijds werkende collega nog bij elke vergadering zijn? Hou niet alleen rekening met de individuele taken, maar ook met de overheadtaken van deze medewerkers. Spreek bijvoorbeeld af dat ze bepaalde vergaderingen niet meer moeten bijhouden, of het verslag niet of minder moeten uittypen.

Voeling met organisatie en collega's bewaren

Zorg er voor dat medewerkers de voeling met de organisatie en hun collega’s niet verliezen. Zorg er voor dat medewerkers elkaar nog genoeg zien op het werk en ze niet net allemaal op een andere dag hun vrije dag of telewerkdag informeel contact.

Genderbewust personeelsbeleid

Meer vrouwen dan mannen werken deeltijds. Bovendien hebben ze vaak andere beweegredenen om deeltijds te gaan werken. Zorg voor een genderbewust personeelsbeleid en hou hier rekening mee.

Gedeelde visie

Zorg dat je met je leidinggevenden een gedeelde visie hebt op hoe je deeltijdse krachten inzet en tegelijk leer- en groeikansen biedt

Voordelen

Zijn er in jouw organisaties nog geen glijdende uurroosters ingevoerd? Bespreek het met je leidinggevende, want als medewerker zijn er alleen maar voordelen aan glijdende uurroosters:

  • Je ontsnapt aan de stress van elke ochtend om exact op een vaste moment te moeten aanwezig zijn: een treinvertraging of file verteer je makkelijker.
  • Je kan op het eind van de dag langer blijven om iets af te werken of vroeger vertrekken als je nog langs moet bij de supermarkt, of je kind wat vroeger moet oppikken.
  • Je kan in piekperiodes gemiddeld wat meer werken, en in dalen je dag wat inkorten.
Afhankelijk van functie of dienst

Het kan natuurlijk dat je in een functie of dienst zit waarin het vrijwel onmogelijk is om te ‘glijden’. Bijvoorbeeld als je de permanentie bemant van een dienst die stipt om 9 u begint. In dat geval kan je samen met je leidinggevende bekijken of er op sommige dagen wel en andere niet met een glijdend uurrooster kan worden gewerkt. Of je dienst kan zo worden georganiseerd dat je voor of na de openingsuren nog een ‘glij-uurtje’ hebt.

Glijdende uren zijn het overwegen waard

Als de werkorganisatie glijdende uurroosters mogelijk maakt, overweeg dan zeker ze in te voeren:

  • Je werknemers zullen hun tocht van en naar het werk minder gestresseerd beleven, ook zijn er files of treinvertragingen.
  • Ze zullen de vrijheid om privé-activiteiten te combineren voor en na het werk waarderen. En ook zij kunnen pieken en dalen in het werk beter opvangen.
Afspraken over permanentie

Zorg voor duidelijke afspraken over permanentie. Is de afspraak dat telefoons vanaf 9u worden beantwoord, laat teams dan een regeling uitwerken zodat er dan altijd iemand aanwezig is. Volg dit ook op.

Duidelijke afspraken rond 'stamtijden'

Ondanks de grotere flexibiliteit van systemen met glijdende uurroosters, zullen sommige medewerkers het moeilijk hebben om zich aan de ‘stamtijden’ te houden. Zorg dan voor duidelijke afspraken, net zoals je dat met een vast uurrooster zou doen.

Voordelen

Als de werkorganisatie glijdende uurroosters mogelijk maakt, overweeg dan zeker ze in te voeren. Ze levert alleen maar voordelen voor het welzijn en het stressniveau van uw medewerkers.

Mogelijke valkuil

Een mogelijke valkuil is dat werknemers te lang willen blijven werken per dag, met mogelijk effect van overuren die niet tijdig opgenomen kunnen worden. Ga actief in tegen een overurencultuur.

Onderhandelen

Onderhandel je arbeidsvoorwaarden vanaf het begin. Eens onderhandeld, zal je die niet snel meer kunnen veranderen in jouw voordeel.

Loonbarema's

Geen zicht op je eigen loonbarema? Zowel de drie vakbonden als de werkgeversfederaties bieden een actueel overzicht aan van de loonbarema’s per paritair comité.

Veel vragen?

Heb je vragen over je arbeidsvoorwaarden? Ga eens te rade bij je vakbond.

Eén van de vele aspecten van jobtevredenheid

Jobtevredenheid is meer dan alleen goede arbeidsvoorwaarden. Ook leermogelijkheden, een goede balans werk-privé, en het krijgen van erkenning en autonomie zijn belangrijk binnen een job.

Deeltijds werken

Werk je voltijds en beslis je om deeltijds te werken? Dat heeft onder andere een invloed op je arbeidsvoorwaarden. Bekijk hier hoe dat zit.

Opbouwen pensioenrechten

Extralegale voordelen zijn een mooie aanvulling op het loon, maar staar je hier niet blind op. Een degelijk loon vormt nog steeds de basis, want daarmee bouw je pensioenrechten op. Dat doe je niet met die extralegale voordelen.

Motivatie medewerkers

Billijke arbeidsvoorwaarden vormen de basis. Maar dat is niet alles. Je motiveert je medewerkers met genoeg erkenning, leermogelijkheden, autonomie, taakvariatie, …

Duidelijke toelichting

Geef kandidaat-sollicitanten duidelijke toelichting over de arbeidsvoorwaarden zodat hier nadien geen onverwachte verrassingen uit de hoek komen voor beide partijen.

Arbeidsvoorwaarden gekoppeld aan functies

Een aantal arbeidsvoorwaarden zijn er voor iedereen in de organisatie. Andere zijn voorbehouden voor bepaalde functies zijn. Wees hier open en duidelijk over en voorkom zo het gevoel van ongelijke behandeling en conflict.

Arbeidsvoorwaarden aanpassen

Wil je arbeidsvoorwaarden aanpassen of nieuwe voorwaarden invoeren? Neem contact op met de federaties voor advies rond wettelijke bepalingen.

Invloed op werkbaar werk

Vergeet niet dat arbeidsvoorwaarden een invloed hebben op de arbeidskwaliteit. Medewerkers die een betere werk-privébalans hebben door telewerk kijken anders tegen het werk aan.

Belonen is meer dan loonopslag

Medewerkers belonen is meer dan loonsopslag. Wees creatief in het bedenken van leuke medewerkersvoordelen. Denk bijvoorbeeld aan: prijsvermindering op de dienstverlening, tussenkomst in het sportabonnement of maaltijden voor het personeel.

Extralegale voordelen

Extralegale voordelen bestaat uit meer dan maaltijd- en ecocheques. Ga na welke voordelen er nog bestaan voor je medewerkers.

Telewerk

Voer je telewerk in, of hebben jullie dit systeem al? Welke arbeidsvoorwaarden staan hier tegenover? Is er een maandelijkse tussenkomst voor de gemaakte kosten, zoals elektriciteits- en internetverbruik?

Tijdskrediet of thematische verlof

Overweeg je deeltijds werken via tijdskrediet of een thematisch verlof? Bekijk hier de mogelijkheden.

lees hier hoe

Doe de test op nachtvandearbeid.nl en achterhaal hoeveel jij weet over nachtarbeid.

Power nap

Een powernap voor je nachtdienst helpt je om de nachtdienst beter door te komen. Ga voor een korte dut van 15 minuten of een lange dut van ongeveer 90 minuten. 

Klassieke 3-maaltijdenschema

Hou tijdens je nachtdienst het klassieke 3-maaltijdenschema aan. Eet voor je nachtdienst een warme maaltijd. Tijdens je nachtdienst je ‘lunch’ en voor het slapengaan je ‘ontbijt’. 

Lichte en lekkere voeding

Eet tijdens de nachtdienst lichte en lekkere voeding.  Vermijd daarom:

  • Snelle suikers zoals snoep en frisdrank. Ze zorgen voor pieken in de bloedsuikerwaarden en vergroten zo je vermoeidheid.
  • Koolhydraten want deze werken slaapbevorderend.
  • Alcohol, koffie en andere stimulerende dranken.
Yoghurtje met fruit

In het tweede deel van de nacht kan de aandacht al eens verslappen. Eet fruit en zuivelproducten. De natuurlijke suikers en eiwitten zorgen voor energie en houden je alert. 

Zonnebril?

Licht houdt wakker en verstoort de aanmaak van het slaaphormoon. Zet daarom een zonnebril op na je nachtdienst. Slaap in een goed verduisterde slaapkamer. 

Biologisch ritme

Zit de laatste nachtshift erop? Ga voor een korte slaap en slaap de nacht daarop eens goed uit (meer dan 10u). Dit helpt om het biologisch ritme weer te herstellen. 

Slaapmedicatie

Vermijd slaapmedicatie.

Goede slaaphygiëne

Stel een goede slaaphygiëne voorop:

  • Ga na een nachtshift meteen naar bed.
  • Probeer een bedtijdroutine aan te houden en een (vast) slaapritueel te vinden.
  • Leef gezond: beweeg genoeg en eet gezond. Dan kan je beter om met stress.
  • Een dutje van 20 tot 25 minuten kan je lichaam helpen zich aan te passen. Dit is belangrijk als je slaap te kort komt.
  • Neem tijd voor jezelf, familie en vrienden. Plan sociale activiteiten en ontspanning.
Wettelijke verplichtingen

Volg bij de opmaak van het werkrooster de wettelijke verplichtingen: tussen twee opeenvolgende diensten is een rusttijd van 11u verplicht. Een medewerker die zijn dienst om 20u beëindigt, mag pas de volgende dag om 7u aan de slag.  Na meerdere nachtdiensten wordt een rustperiode van 56u aanbevolen. Deze richtlijnen zijn opgenomen in de arbeidswet van 16 maart 1971.

Voorwaartse rotatie

Zorg bij shiftwerk voor een voorwaartse rotatie: vroege, late, nacht.  Achterwaartse rotatie heeft hetzelfde effect als een jetlag waardoor de vermoeidheid alleen maar vergroot. 

Voorkom lange werkreeksen

Voorkom te lange werkreeksen: vier dagen na elkaar is het maximum. 

Acht uur

Tijdens een nachtdienst is de arbeidsduur beperkt tot acht uur. 

Werkrooster

Communiceer de werkroosters duidelijk en op tijd zodat de medewerkers genoeg tijd hebben om hun privéleven hier op af te stemmen.

KB Nachtwerk

Het KB Nachtwerk legt je een aantal verplichtingen op:

  • voer een risicoanalyse uit
  • neem preventiemaatregelen
  • organiseer gezondheidstoezicht,
  • de preventiediensten en eerste hulpverlening moeten beschikbaar zijn
  • informeer je werknemers over deze maatregelen
Aanvangsuur = slaapperiode

De ochtendploeg begint beter niet te vroeg. Het aanvangsuur komt best overeen met het einde van de slaapperiode.

Vrijwillig

Nieuwe werknemers mogen enkel op vrijwillige basis nachtwerk uitvoeren. Bevraag dit bij aanwerving.

55 jaar en ouder

Werknemers van 55 jaar en ouder, die al 20 jaar nachtarbeid verrichten, hebben het recht om een arbeidsregeling zonder nachtarbeid aan te vragen. Zij moeten daarvoor- geen medische redenen inroepen. 

Fysieke en mentale vereisten

De duur van de dienst moet in overeenstemming zijn met de fysieke en mentale vereisten van de arbeidspost.

Gezondheidsactiviteiten

Spoor uw werknemers aan tot een gezonde leefstijl door het opzetten van gezondheidsactiviteiten.

ADV-dagen

ADV-dagen maakt de tewerkstelling van oudere werknemers er niet eenvoudiger op. Toch hoeft dit geen structureel probleem te zijn. Maak afspraken over hoe de ADV-dagen worden opgenomen. Neem deze afspraken mee op in het arbeidsreglement.

Treinstakingen?

Rijdt het openbaar vervoer niet? Dit wordt op voorhand aangekondigd. Kondig op voorhand aan hoe jullie dit zullen oplossen. Kunnen medewerkers (voor een keer) telewerken? Zijn er collega's die samen naar het werk kunnen rijden? Werken collega's samen op een andere locatie? Wat met telefoontjes? Wie oplossingen zoekt, die vindt er vaak. Bedenk ze gewoon op tijd.

Groei?

Flexibiliteit en collegialiteit zijn een must om zelfroosteren te laten slagen.  Kan jij hierin nog groeien.

Vertrouwen

Wees blij met het vertrouwen dat je organisatie heeft in zijn medewerkers. Misbruik dit niet.

Weeral dezelfde?

Heb je het gevoel dat het altijd dezelfde zijn die zich flexibel opstellen? Spreek dit uit en geef je collega’s de nodige feedback .

VOLG OP!

Wees waakzaam voor een oneerlijke verdeling waarbij het altijd dezelfde (vaak minder mondige) collega’s zijn die de gaten opvullen door van hun ideale rooster af te stappen. Spreek de betrokken medewerkers hierover aan en stuur eventueel bij tijdens de opmaak van het definitieve rooster.

Vertrouwen

Heb vertrouwen in je medewerkers dat zij het roosteren tot een goed einde kunnen brengen. Ervaring leert dat dit vaak beter verloopt dan de leidinggevende had gedacht.

Test

Start met een pilot, bij voorkeur in één team of afdeling. Bij succes straalt dit af op de andere teams en komt zelfroosteren in een positief daglicht te staan. 

Tijd

Medewerkers hebben tijd nodig om te wennen aan het nieuwe systeem. Geef hen die tijd en concludeer niet te snel dat zelfroosteren niets voor jullie is. Sta ook open voor feedback.

Voorbeeld

Verminder eventuele weerstand door te zorgen voor een duidelijke communicatie en probeer voor enkele ‘trekkers’ te zorgen die een positief verhaal hebben.

Partner

Ga op zoek naar een betrouwbare softwarepartner. Vergelijk hiervoor verschillende aanbieders en kies voor de software die het beste beantwoord aan je behoeften. Let onder andere op toegankelijkheid, snelheid en gebruiksgemak.

Nieuwe vaardigheid!

Besteed voldoende aandacht aan het leren werken met de nieuwe software. Voorzie hiervoor een interne opleiding. Zorg dat elke collega ‘mee’ is met de software alvorens daadwerkelijk te starten met zelfroosteren.